Na een klein ontbijtje zijn we op tijd vertrokken. José wil nog boodschappen doen in Santo Domingo en gaat met de bus. Hij heeft zo te merken aardig gebeurd met zijn donativo!
Tot het volgende dorp Villambista gaat het nog door de mooie groene streek. Eerst ligt rechts boven de N120 de Hermitage van de Virgen de la Peña halfgebouwd als een grot in de overhangende rode zandsteen.
Virgen de la Peña
Esposa del Camino komt inzicht met een geweldig uitzicht op de Montes de Oca die steeds dichterbij komen. Het dorp bevat nogal wat half in elkaar gezakte huizen en ook hier zal de trek naar de stad debet aan zijn.
Esposa del Camino
Hoogvlakte met Tarwevelden
De Montes de Oca (ganzengebergte) waren in de middeleeuwen berucht om zijn struikrovers in een dunbevolkte streek.
Het is na alle dorpen wel een verlaten gebied.
We komen langs de ruïnes van de Monasterio de San Felix, waarvan veel stenen wel gebruikt zullen zijn bij de boerderijbouw, zoals gebruikelijk. Ook vroeger recyclede men het bruikbare.
Al gauw komen we in Villafranca de Montes de Oca, waarvan de naam nog teruggaat op de vrije Franken die zich hier met privileges vestigden na de Reconquista. Vandaag zijn er nog maar een goede 150 inwoners.
Ruïnes Monasterio de San Felix
De Mexicaan Diego
Diego de Mexicaan heeft de stok nog steeds en wil hem niet meer missen. Ik had hem al ontmoet in de refugio in Roncesvalles.
In Villafranca is het aan te raden een koffiestop te nemen, want meteen hierna moeten de Montes de Oca genomen worden en is voorlopig niets te krijgen. 10 jaar geleden heb ik hier overnacht in een tentenkamp in juli en hoewel warm overdag, was het ’s nachts behoorlijk koud zo hoog met het zomerslaapzakje.
Kerk van Villafranca
Vader en zoon over de voetwegen
Achter de kerk gaan we meteen steil omhoog. Regelmatig staan we uit te puffen, waar we een Nederlandse vader en zoon ontmoeten, die met mountainbikes de Camino volgen.
Je ziet steeds meer dat i.p.v. een tourfiets een mountainbike genomen wordt. Dit is zwaarder natuurlijk, maar ook mooier omdat de looppaden gevolgd kunnen worden en men van de gevaarlijke snelwegen af is.
Een eindje verder komt een ouder baasje ons achterop lopen met een bosje veldbloemen. We vragen wat hij gaat doen, waarna hij vertelt een bosje bloemen voor een gestorven Pelgrim te gaan leggen. Wanneer, vorig jaar? Nee, net gisteren gebeurd. Een Spaanse fietspelgrim van 46 was het te zwaar geworden en erin gebleven. Later hoorden we van andere Pelgrims dat ze het pad uren afgesloten hadden en met een helikopter geprobeerd was de man weer tot leven te brengen; tevergeefs.
Bosje veldbloemen voor een gestorven Pelgrim
Ook wij plukken een bosje bloemen en hangen dit, op de plek waar het gebeurde, aan een boompje. Achter ons zijn de bergen van de Sierra de la Demanda te zien die nog tot 2200 m hoog gaan. Door het gebergte gaat het op en af tot het hoogste punt van 1160 m bereikt wordt waar een monument staat.
Monument voor de Republikeinen
San Juan de Ortega in de verte
Dit monument is vrij nieuw. Jaren geleden stond er een onopvallende betonnen paal met het opschrift: Waarom al deze doden? Was dit nodig? De burgeroorlog is nog een groot taboe, loopt dwars door de Spaanse families heen en heeft meer dan 500.000 slachtoffers gekost.
Ernaast zie je nog net de Carretera, maar we buigen meteen naar rechts af en gaan een dal in naar de volgende top. Door de lage eikenbossen met mooi bloeiende heide en brem gaan we verder. In Spanje is weinig wild te zien, maar toch breekt een koppel herten door het struikgewas heen.
Na een 13 km duikt uit het bos San Juan de Ortega op wat na al het bos een welkome afwisseling is. Deze San Juan was een leerling van Santo Domingo de la Calzada, dus ook een ingenieur. Hij heeft o.a. de bruggen gebouwd in Logroño en Nájera, herbergen en hospitaals. Hij heeft een pad over de Montes de Oca aangelegd en heeft natuurlijk het klooster hier ter plekke opgericht. Omdat ze zoveel voor de Pelgrims hebben betekend, zijn ze beiden heilig verklaard.
Sarcofaag San Juan de Ortega
Erboven de Cenotaaf met Gisant
Het klooster is enige jaren geleden ingrijpend gerestaureerd. De Spanjaarden gaan zorgvuldig om met hun cultuurschatten. Een kloostercommune is er niet meer, maar tot voor enige jaren was een oude priester bekend om zijn knoflooksoep, die hij na de mis serveerde aan de Pelgrims in zijn refugio.
De kerk is gemakkelijk toegankelijk. Eerst ligt de heilige in een simpele stenen Sarcofaag, maar later hebben ze een Cenotaaf (leeg praalgraf) toegevoegd met de gebeeldhouwde afbeelding (Gisant) van San Juan er bovenop.
San Juan de Ortega
Smeedijzerwerk
Bij het barretje komen we nog een Tukkers fietsechtpaar tegen waar we gezellig mee bomen, want zoveel Nederlanders kom je ook niet tegen.
San Juan de Ortega - Burgos
Hoewel 1000 m hoog is het echt warm geworden en lijkt op Spanje.
We lopen nu door een mooi bos naar het plaatsje Agés en meteen daarna over een asfaltweggetje naar Atapuerca. De streek is zo goed als verlaten maar bij het binnenkomen van het plaatsje worden we meteen geattendeerd dat het hier zeer speciaal is.
☼ Atapuerca
Hier is de belangrijkste vindplaats van fossiele restanten van de eerste mensen in Europa en gaat terug naar 800.000 geleden.
Men denkt de voorloper (Antecessor) van de moderne mens gevonden te hebben, die ca. 1,80 m lang was. Waarschijnlijk zijn uit deze voorloper zowel de Homo Sapiens, als wel de Neanderthaler voortgekomen.
Net in deze periode heeft men een tand gevonden van een oermens van 1,200.000 jaar oud! Homo Erectus, Homo Antecessor en daarna Homo Heidelbergensis.
Een tand van 1,200.000 jaar oud van één onzer voorouders!
De totale mensheid, denkt men, is 2,500 000 jaar oud en de hier gevonden restanten zijn de oudste in Europa.
Laat men deze tand nu net gevonden hebben op de dag dat we hier waren(27 juni 2007)! Toen ik thuis de kranten aan het teruglezen was, stond een uitgebreid artikel in de NRC over Atapuerca.
In Spanje hebben de toenmalige bewoners de ijstijden overleefd en met het wegtrekken van het ijs Europa weer bevolkt. Vanuit het Zuid Oosten is hetzelfde gebeurd. De laatste Neanderthalers hebben waarschijnlijk op het Iberische schiereiland geleefd tot ca. 20.000 jaar geleden en zijn mogelijk opgegaan in onze voorouders! Zou men toen ook al gesproken hebben over klimaatveranderingen?
(De spraak is ook al honderd duizenden jaren oud!)
Zijn in het licht van deze tijdschalen onze opvattingen niet erg beperkt? Wij mensen hebben de neiging alles in een kleiner verband te zien, d.w.z. een mensenleven als maatstaf.
We zijn alleen maar een momentje op aarde en de tijd gaat gewoon door, toch doen we net alsof de laatste 2000 jaar maatgevend zijn
(Uiteindelijk is tijd alleen maar omwentelingen van de aarde en dit weer om de zon)!
Eigenlijk kun je alleen maar tot de conclusie komen dat tijd
(= eeuwigheid) niet bestaat, net zogoed als afstand (= eindeloos) niet bestaat. Het is een poging van de mensheid deze begrippen in een begrijpbare en tot een menselijke maat terug te brengen, wat tot allerlei vreemde theorieën leidt en het niet begrijpbare aan hogere machten wil toeschrijven!
Bij het aanleggen van een spoorweg in begin 1900 heeft men geulen gegraven, waarbij men opmerkelijke vondsten deed in lagen van meer dan 800.000 jaar oud.
Atapuerca
Menu met Uli, Michael en anderen
We vinden aan de rechterzijde een particuliere herberg, waar voor 8 Euro een stapelbed in houten gebouwtjes wordt gekregen.
Het is ongelofelijk dat tegenwoordig zoveel in dit soort dorpen te vinden is. 10 jaar geleden was hier niets. Eigenlijk is in bijna elk dorp wel een refugio te vinden.
Tegenover de refugio zit een prima restaurant waar bekende Pelgrims het weer naar de zin hebben. Ook hier is het Menu Peregrino voor 8 Euro en nog lekker ook. In Spanje wordt bijna altijd goed gegeten.
Na de wasjes binnen gehaald te hebben willen we het bed in. Loes maakt enige medepelgrims erop attent de schoenen buiten neer te zetten, wat ze zonder morren doen. Naderhand maakten we er een gewoonte van alle schoenen uit de kamer te zetten, wat natuurlijk ook een stuk frisser is. Ook op historische grond is het prima slapen na 272,5 km!
