12 Juni, Borres – Hospitales - Berducedo 26 km

Vandaag de Koningsetappe van deze route! Langs Hospitales gaat de oorspronkelijke route over de hoge bergen richting Berducedo. Deze route is door het onvoorspelbare weer en het ontbreken van schuilmogelijkheden nogal riskant. Daarom is de alternatieve makkelijker route ontwikkeld over Pola de Allande, waar ook een Albuerge is. Wees bij de keuze voor de hoge route daarom gewaarschuwd voor de onverwachte moeilijkheden en doe dit alleen als je 100% fit en gehard in overleven bent!

De Hoge route over Hospitales is de gestippelde lijn!

De hoge route over Hospitales 16,4 km tot op de Pas van Puerto del Palo

Van Puerto del Palo tot Berducedo is ca. 10 km
Totaal dagtraject 26 km

Natuurlijk maakt het veel uit of de weersomstandigheden stralend zijn of zoals nu onvoorspelbaar. Hoewel; in Asturias moet er altijd rekening gehouden worden met snelle weersveranderingen zo dicht bij de Oceaaninvloed. Wees dus voldoende gewaarschuwd!

Bij het verlaten van Borres

Het gehucht uit valt al een enkel buitje afgewisseld door opklaringen waardoor mooie doorkijkjes ontstaan in de vlekkerig verlichte dalen. Het kruispunt der wegen is al na een km klimmen bereikt waar rechts wordt afgeslagen.

Rechtsaf naar Hospitaleres

Over smalle weinig belopen paadjes gaat het steeds omhoog. Het gras is kleddernat zodat schoenen en sokken met de kortste keren ook doornat zijn. Goede gamassen zijn een noodzaak. Die heb ik wel bij mij maar dit zijn langere exemplaren die eigenlijk alleen goed zijn voor het droog houden van benen en schoenen bij harde regenbuien.

Smalle paadjes omhoog

Het gehucht met de onheilspellende naam la Mortera is op 712 m hoogte de laatste bebouwing die voorlopig tegengekomen wordt. Het zonnetje schijnt nog steeds waardoor het er redelijk vriendelijk uitziet.

La Mortera

Meteen hierna gaat het steil omhoog naar een poort in de weg, waarachter het bergpad begint. Een boer is bezig op het land en waarschuwt dat het beter is de route over Pola de Allande te nemen, omdat slecht weer voorspeld is. Bedankt, maar ik wil de hoge weg lopen!

Begin van de echte klim

Vanaf hier begint de echte klim met een machtig uitzicht richting het dal van Pola de Allande.

Richting Pola de Allande

Op 1020 m hoogte ligt de eerste bergtop waarna het lichtjes naar beneden gaat en links een hoop stenen duidt op een vroegere Albuerge uit 1400 die hier ooit lang geleden gestaan heeft.

Ruïnas del Hospital de Paradiella op 1007 m hoogte

De omgeving lijkt nu meer op een Alpenweide die behoorlijk steil omhoog voert. De weg is duidelijk aangegeven door paaltjes met een gele pijl.

Duidelijke paaltjes met gele pijlen

Nu volgt het moeilijkste stuk van de klim naar 1216 m hoogte. De paden zijn ruwe met rotsblokken bezaaide sporen geworden. Langzamerhand begint het te miezeren wat steeds meer overgaat in echte doorgaande regen. De wind steekt op tot bijna stormkracht wat de parka aan alle kanten laat wapperen. De temperatuur is bovendien behoorlijk gedaald bij het hoger komen.

Met rotsblokken bezaaide sporen

Hoewel ik een dun truitje aan heb met lange mouwen begint de kou steeds meer te bijten. Op het hoogste punt is alleen mist en regen te zien en immens koud zodat zo vlot mogelijk doorgelopen wordt. Het stuk hierna is vlakker met een wind op stormkracht.

Ruïnas del Hospital de Fonfaraón

Van de Ruïnas del Hospital de Fonfaraón is niet veel meer over dan een hoop stenen met een klein overdekt maar open schuurtje. De vloer bestaat uit blubber met diepe veesporen. Dit Hospitaal is opgericht in 1300 waarbij goed voorstelbaar is hoe noodzakelijk deze was op dit punt tijdens barre tochten. Op het droogste punt wordt  de Parka uitgetrokken en een fleece trui extra aangetrokken tegen de bijtende kou. De Parka opnieuw over de rugzak wurmen valt nog niet mee. Een foto maken nog minder omdat de verstijfde vingers steeds meer gevoelloos worden. Buiten hoor ik geluid die door een Spaans echtpaar gemaakt worden. Ze proberen zo vlug mogelijk door het slechte weer naar betere plekken te komen. De paden zijn beken waar het water in stromen naar beneden gutst. In de dichte mist probeer ik zoveel mogelijk bij te blijven om niet alleen in deze kleine wereld te verdwalen.

Een stuk verder wordt het hoogste punt van de Camino Primitivo bereikt na een klein soort steengroeve opgeklommen te zijn; de bergtop van Belén (Bethlehem) op 1228 m.
Even later trekken voor het eerst de wolken wat open zodat naar beneden het dal ingekeken kan worden.

De wolken trekken open

Vanaf nu gaat het grotendeels naar beneden, hoewel de hellingen nog wel even aanhouden. Het opentrekken van de wolken maakt de route een stuk minder dreigend.

Minder dreigend

Opnieuw geeft een steenhoop aan dat er ooit een hospitaal gestaan heeft. Door de weilanden gaat het verder waarbij verdwaalde koeien het slechte weer proberen te overleven met de rug naar de wind toe. Een bergmeertje zit vol water net voor de laatste pashoogte; de Puerto de Santa Marta.

Bergmeertje

Het daalt daarna steil en onoverzichtelijk over onduidelijke bergpaadjes. De Spanjaarden lopen voor mij en maken verschillende keren de foute keuze zodat een schreeuw helpt. Regelmatig trekt alles weer dicht zodat het zoeken blijft.

Onoverzichtelijke weg

Uiteindelijk komen de paadjes op een bredere zandweg uit met eindelijk weer een goede routeaanduiding, waarna het op en af verder gaat richting de pas van Puerto de Palo.

Rotsholen

Op de pashoogte ligt ook de Carretera (AS-14) die naar rechts gevolgd wordt. Links moet ergens het verlaten dorp Montefurado liggen maar is niet te zien. Langs de Carretera gaat het verder over een hoge weg met mooie uitzichten naar de rechterzijde in de dalen. Het weer is nu echt opgeknapt en goed droog.

Bij de Puerto del Palo

Langs de Carretera

De weg is verlaten terwijl alleen beneden in de diepte dorpen te zien zijn. Het zal toch wel de goede richting zijn? Als uiteindelijk een auto aan komt rijden wordt hij aangehouden om te vragen of dit de goede richting is. Een paar km verder blijkt het pad van de Camino de weg te raken waarna het de laatste paar km over dichtbegroeide haagweggetjes naar beneden gaat richting het dorp Lago.

Voor Lago

Bar Serafin is een geschenk uit de hemel en behoorlijk noodzakelijk. De natte spullen gaan uit, waarbij opvalt dat de schade nogal meevalt. Natte plekken op broek, ondergoed, sokken en schoenen doornat, maar de rukzak in prima conditie. Erger is dat het routeboekje in de broekzak behoorlijk nat geworden is. De bladzijden worden voorzichtig open getrokken op de natte stukken, waar een velletje toiletpapier tussen gelegd wordt. Het werd uiteindelijk een dik boek! Dit moet zo spoedig mogelijk gebeuren, omdat bij het drogen de bladzijden aan elkaar plakken en alleen gescheurd en onleesbaar loskomen.

In de Bar wordt lekker bijgekomen. De paar andere Pelgrims die binnen komen blijken de lage route over Pola gelopen te hebben, hoewel ze ook behoorlijk klagen over het weer. Een oudere Fransman gedraagt zich typisch door de Patron het Café con Leche te verbeteren in Café au Lait. Na de Pyreneeën begint Afrika nietwaar? De laatste 4 km naar Berducedo lopen vrij vlak zelfs door een langgerekt dennenbos. Wat een verschil met de berghellingen hiervoor.

Opvallend dennenbos

Voor ons minder opvallende planten zoals “Stinkende Gouwe” komen voor op muurtjes en open plekken. Deze heemplant komt thuis in de achterhoek op de zandgronden veelvuldig voor.

   
Stinkende Gouwe

☼ Stinkende Gouwe of Chelidonium Majus
Op zandgronden in Nederland ook veelvoorkomend (erkend niet weg te krijgen onkruid in de tuin!). Vooral opvallend door zijn fel oranjekleurige sap uit de stengels. Dit sap is heilzaam tegen wratten (wrattnkruud) en eksterogen. Het wordt vers als sap wel voor oogproblemen gebruikt. Toch is het oppassen met dit kruid omdat het ook giftig is. Dus als thee gebruiken is misschien probaat tegen artritis, jicht, oedeem, tandpijn en hepatitis maar link. Bovendien verschrikkelijk smerig wat een aanwijzing is voor het giftige karakter. Het is een vast onderdeel van heksenzalf!

De Refugio in Berducedo ligt al snel aan de rechterkant en ziet er weinig opwindend uit. Volgens het Duitse routeboek moet beneden rechts een nieuwe particuliere herberg open zijn. Nee dus, dan toch maar in de openbare herberg. Het is een drukte van belang met veel natte kleren schoenen en sokken, hoewel er maar 12 bedden zijn. Gelukkig brandt ook aarzelend een kacheltje waaromheen het vol wasgoed staat. Een onderbed is gauw gevonden en gedoucht met droge spullen voelt het als een nieuw mens.

Berducedo hoort tot de gemeente Pola de Allande

In Bar Borja beneden zitten zowaar de meiden met Antonio. Ze willen nog 4 km verder naar La Mesa waar de volgende Herberg ligt. Maar eerst wordt goed gegeten en een hoop gelachen. Ook de Pastor met vriendin is aanwezig en laat zich per taxi brengen naar Grandas de Salime 20 km verder. Het was hem vandaag allemaal wat te heftig, terwijl ook pijntjes spelen. Het eten is in de Bar werkelijk perfect met Europees voetbal op de achtergrond en met 8 Euro onwaarschijnlijk goedkoop.  In de Herberg is ook Katrien, de Nederlandse Pelgrima, met Spaanse vriend gearriveerd, waarbij alles volgens zeggen naar wens gaat.

De Fransman ligt op bed en kijkt verstoord naar mij als met een sigaartje in de mond binnen wordt gelopen. Zeggen kan hij niets omdat er geen vuur in zit. Ha, eerlijk gezegd heb ik een kwajongensachtig genoegen aan dit Fransmannetje pesten, vooral betweterige onderwijzerstypes.

Dit doet denken aan de bemoeizucht van sommige mensen tegenwoordig. Zo zit ik vorig jaar op een terrasje in Doetinchem achter een pilsje een sigaartje te puffen. Op eens staat een oude bloemetjesjurk voor mij; Weet u wel meneer dat roken heel slecht voor u is? Stomverbaasd kijk ik haar aan. Van dit soort inbreuken op mijn privacy kan ik woedend worden. Het eerste wat te binnen schiet was de volgende vraag: Neuk je nog een beetje? Ze weet niet hoe gauw ze weg moest komen! Inderdaad, dit verschaft mij een groot genoegen!

Weer zelfde type Refugio

Loes belt dat ze 3 juli om 15:30 uur in Santiago aankomt en bovendien een gezamenlijke terugreis geboekt heeft op vrijdag 6 juli van Santiago over Palma de Mallorca naar Düssseldorf. Het kost wel wat maar dan heb je ook wat!

De Refugio zit ’s avonds stampvol waarbij het ’s nachts nog behoorlijk koud is, waarschijnlijk omdat we nog op 900 m hoogte zitten. Een gedenkwaardig soort overlevingsdagje vandaag. Achteraf alles goed en na 163,5 km en lekker eten prima slapen!